معرفی هسته اخلاق هوش مصنوعی
- نام مدیرعامل: علی ساعی
معرفی هسته اخلاق هوش مصنوعی
1. تعریف و ساختار محتوایی هسته
هسته مطالعاتی اخلاق هوش مصنوعی، یک گروه پژوهشی راهبردی متشکل از اساتید و کارشناسان برجسته در زمینه، فلسفه، اخلاق و فلسفه اخلاق، روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت فناوری اطلاعات، حقوق، مهندسی کامپیوتر و هوش مصنوعی است. این هسته علمی با یک نگاه جامع و بین¬رشته¬ای در صدد بررسی و حل چالش¬ها و مسائل توسعه هوش مصنوعی و به ویژه مسائل اخلاقی و فرهنگی توسعه این فناوری در حوزه¬های مختلف صنعتی، آموزشی، امنیتی، تجارت، پزشکی، مدیریتی، نظامی و غیره است.
به طور کلی حاکمیت هوش مصنوعی در دنیا با چالش¬های جدی از جمله سرعت بسیار زیاد نوآوری¬های این فناوری، پیچیدگی و غیرشفاف بودن سیستم¬های هوش مصنوعی، عدم وجود چارچوب واحدِ مورد توافق برای حکمرانی هوش مصنوعی و کمبود متخصصان در زمینه مدیریت هوش مصنوعی مواجه می¬باشد.
در کشور ما نیز مضاف بر مسائل فوق می¬توان به مسائل دیگری از جمله، عدم تمایل به سرمایه¬گذاری در حوزه هوش مصنوعی، فقدان زیرساخت های لازم، کمبود همکاری¬های بین المللی بین پژوهشگران و متخصصان ایرانی، دسترسی ¬محدود به سرورهای قدرمند برای پردازش کلان داده¬ها، نبود پلتفرم¬های مورد نیاز و موارد دیگر به عنوان چالش ها و مسائل توسعه هوش مصنوعی نام برد.
با توجه به مسائل و چالش¬هایی که به اختصار به آن اشاره شد و همچنین با توجه به سلطه کنونی غرب بر فضای مجازی و فناوری¬های نوین، هسته مطالعاتی اخلاق هوش مصنوعی در صدد است با توجه به ابعاد مختلف حاکمیت هوش مصنوعی یعنی بعد قانونی و نظارتی، بعد فنی و مهندسی، بعد سازمانی، بعد اجتماعی و بعد بین المللی این فناوری، علاوه بر شناسایی و اولویت بندی مسائل و چالش های حکمرانی هوش مصنوعی، راهکارهایی جامع و عملیاتی در جهت تدوین اصول، سیاست¬ها و فرایندهای توسعه و نظارت بر هوش مصنوعی ارائه دهد. هر چند تمرکز اصلی این هسته بر چالش¬¬های اخلاقی توسعه هوش مصنوعی است؛ ولی بدیهی است که این مهم تنها در سایه توجه و پیگیری سائر چالش¬هایی است که به آن اشاره شد. لذا هسته مطالعاتی اخلاق هوش مصنوعی سعی دارد با نگاهی جامع به مسائل توسعه فناوری هوش مصنوع، با مشارکت متخصصین حوزه های مختلف و همچنین نهادها و شرکت های فعال در حوزه هوش مصنوعی، پس از تدوین استانداردها، اصول و آیین نامه های مورد نیاز، زمینه اجرای مدل ها و الگوریتم های اخلاقی را در سیستم های هوشمند و فرهنگ سازی اخلاق هوش مصنوعی را در ابعاد مختلف فراهم نماید.
ساختار محتوایی هسته اخلاق هوش مصنوعی شامل مهمترین مباحث اخلاق هوش مصنوعی به شرح ذیل است:
• اصول اخلاقی حاکم بر هوش مصنوعی
• مسائل اخلاقی در طراحی و توسعه سیستم های هوش مصنوعی
• مسائل اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی
• ارزیابی مستمر و نظارت اخلاقی بر سیستم های هوش مصنوعی
• مسائل اخلاقی تعامل انسان و هوش مصنوعی
• مسائل اخلاقی و معضلات محیط زیستی هوش مصنوعی
2. اهداف هسته
هدف اصلی:
ارائه راهکارها، چارچوب ها، رویکردها و الگوهای اخلاقی به سازمان ها و توسعه دهندگان هوش مصنوعی
اهداف فرعی:
1. انجام تحقیقات لازم در خصوص مسائل اخلاقی هوش مصنوعی در حوزه ملی و فراملی جهت استخراج نظام مسائل و معضلات اخلاقی توسعه هوش مصنوعی در حوزه¬ها و ابعاد مختلف.
2. تدوین، توسعه و به روز¬ رسانی سیاست¬ها، قوانین اخلاقی و فرهنگی هوش مصنوعی.
3. ارتقاء سطح ارزیابی و افزایش شفافیت در سیستم های هوش مصنوعی در حوزه¬ها و ابعاد مختلف.
4. ارزیابی تاثیرات اجتماعی– فرهنگی به کارگیری سیستم های هوش مصنوعی در ها و ابعاد مختلف.
5. برگزاری کارگاه¬ها و دوره¬های آموزشی اخلاق هوش مصنوعی جهت ترویج و توسعه اخلاقی هوش مصنوعی.
6. آینده¬پژوهی در مورد مسائل و معضلات اخلاقی توسعه هوش مصنوعی
7. تدوین منشور اخلاقی و حرفه¬ای سازمان ها و شرکت¬های توسعه هوش مصنوعی با همکاری سازمان های مربوطه
8. پرورش و تربیت نخبگان و متخصصین در حوزه اخلاق هوش مصنوعی
3. مسائل اساسی هسته
• عدم شفافیت و توضیح پذیری در سیستم های هوش مصنوعی
• نقض حریم خصوصی و امنیت داده¬های کاربران
• مسئولیت اخلاقی در سیستم های هوش مصنوعی
• نقض حقوق مالکیت فکری در سیستم های هوش مصنوعی
• نابودی مشاغل و مسئله بیکاری
• سوء استفاده از قابلیت های هوش مصنوهی و سیستم های مرتبط
• رویکردهای مختلف اخلاق هوش مصنوعی
• تعارض اخلاق و منافع اقتصادی سیاسی در سیستم های هوش مصنوعی
• مشکلات اجرایی الگوریتم های اخلاقی و نهادینه سازی آن ها در سیستم های هوش مصنوعی
• داده ها و اطلاعات نادرست و تاثیر آن ها بر افکار عمومی جامعه
• نقض عدالت، رواج تبعیض و سوگیری در سیستم های هوش مصنوعی
• تاثیرات توسعه هوش مصنوعی بر محیط زیست
• نظارت بر سیستم های هوش مصنوعی
عنوان برنامه | اولویت | سنجه | تعداد | پیشنهاد هسته | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|
مسئلهشناسی و شبکه مسائل | اول | پروژه | 1 | خروجی کار در قالب گزارش (های) سیاستی به مراکز سیاستگذار ارائه میشود. | |
شناسایی متخصصین، شرکت ها و سازمان های فعال در حوزه توسعه هوش مصنوعی | اول | پروژه | 1 | جهت دعوت به همکاری در راستای فرهنگ سازی و ترویج اخلاق در حوزه هوش مصنوعی | |
سلسلهنشستها: | اول | نشست | 12 | · در سلسله نشستهاي «مرز دانشی» با مشاركت سه گروه اساتید، کارگزاران و نخبگان جوان، آخرين دستاوردهاي دانشی در زمینه مسائل حوزه تنقیح قوانین مرور میشود (آشنایی با حرکتهای روزآمد و سرآمد در دنیا که در باب مسائل این حوزه شکل گرفتهاند). | |
1. مرزهای دانشی-سیاستی(نشستهای مسئلهمحور) | · در سلسله نشستهاي «مرز سیاستی» با مشاركت سه گروه اساتید، کارگزاران و نخبگان جوان،آخرين دستاوردهاي سیاستی در زمینه مسائل حوزه تنقیح قوانین مرور میشود (آشنایی با حرکتهای روزآمد و سرآمد شدر کشور و دنیا که در باب این حوزه شکل گرفتهاند). | ||||
2. تجربهنگاری حکمرانی | · خروجی نشست ها در قالب تهیه خلاصه سیاستی برای ذی نفعان مسئله آماده می شود | ||||
3. بررسی تصاویر آینده | |||||
پروژه تحقیقاتی | اول | پروژه | 3 | ||
ترجمه و تألیف کتاب | اول | پروژه | 5 | ||
گزارشها (نظری، راهبردی و ترجمهای) | اول | گزارش | 12 | ||
رویدادهای جمعسپاری | اول | رویداد | 3 | · ناظر به مسائل حوزه مطالعاتی هسته که هر یک از سه قوه با آن درگیر هستند، با فراخوان افراد دارای ایده در باب حل آن مسئله برگزار میشود. | |
· در قالب پرورش نخبگان و ارتقای ایدهها سامان مییابد (توجه کنیم که با اجرای این برنامه به نوعی در حال شبکهسازی نیرویی برای حل مسائل حوزه مطالعاتی هستیم) | |||||
همایش | دوم | همایش | 2 | در همایش قرار نیست لزوماً تولید محتوا صورت گیرد بلکه هدف از برگزاری آنست که افراد و ایدههای جدید شناسایی شوند. | |
برنامه تلویزیونی | دوم | برنامه | 1 | ||
شبکهسازی | اول | نفرساعت | |||
رصد و دیدبانی حوزه مطالعاتی | اول | نفرساعت | 600 | · یک نفر مسلط به اوسینت، در قالب پروژهای متکفل این بحث خواهد بود | |
· دیدبانی به صورت نظام مند و مستمر پی گرفته میشود | |||||
کارگاه | اول | کارگاه | 6 | ||
قالب جدید: .... | ... |