به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست «روایت‌های فرامرزی» با عنوان «مقدمه‌ای بر هوش مصنوعی برای حقوق‌دانان» با ارائه آقای امیرحسین صالحی (دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه آکسفورد) روز یکشنبه ۷ مرداد ۱۴۰۳ به میزبانی مرکز رشد و خانه خلاق و نوآوری پژوهشگاه با همکاری مرکز تعاملات علم و فناوری و دانشگاه مجازی المصطفی به صورت برخط در اسکای‌روم مرکز رشد برگزار شد.
آقای صالحی در ابتدا به اهمیت هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: این که امروزه همه در خصوص هوش مصنوعی صحبت می‌کنند به معنای آگاهی افراد از این بحث نیست. قبل از اینکه وارد چالش‌ها و تبعات این انقلاب صنعتی جدید، یعنی هوش مصنوعی شویم، خوب است که هوش مصنوعی را اولا کمی بشناسیم و فرق آن با سایر فناوری‌هایی که تا کنون که در اختیار بشر بوده را بازشناسی کنیم. همه از هوش مصنوعی صحبت می‌کنند اما چالش‌های بسیاری در شناخت ابعاد اساسی آن وجود دارد. می‌خواهیم به این مسأله پاسخ می‌دهیم که اولا هوش مصنوعی چیست؟ و ثانیا چگونه حقوق وارد هوش مصنوعی می‌شود و باید و نباید تعیین می‌کند؟ مثلاً توسعه مدل‌های هوش مصنوعی باید چگونه باشد. استفاده از هوش مصنوعی در کنش حقوقی را هم بررسی می‌کنیم که یک حقوق‌دان چگونه می‌تواند از هوش مصنوعی استفاده کند؟
آقای صالحی با تأکید بر اینکه هوش مصنوعی تعریف متفق‌علیهی ندارد، هوش مصنوعی را چنین تعریف کرد: هوش مصنوعی مجموعه‌ای از فناوری‌های هوشمند است که این فناوری‌ها شباهت‌هایی با هم دارند. فناوری‌های هوش مصنوعی یک سری ویژگی‌ها دارند که شاید بتوانیم آن را تسامحا تلاش برای تقریب یا نزدیکی به بخشی از کارکرد ذهن انسان نزدیک بدانیم. هم‌چنین می‌توانیم از فناوری‌های هوشمندی صحبت کنیم که نه تنها نزدیک به کارکرد ذهن انسان باشند، بلکه در مرحله‌ای بالاتر با کیفیت و بهره‌وری بیشتری از انسان وظایف خود را انجام دهد.
آقای صالحی در ادامه به موضوع فناوری‌های هوش مصنوعی پرداخت: فناوری‌هایی که در اینجا نام می‌برم تمام انواع فناوری را پوشش نمی‌دهد ولی می‌توان از میان فناوری‌های پربسامد هوش مصنوعی به یادگیری ماشین، شبکه‌های عصبی، هوش مصنوعی مولد و فناوری‌های پردازش زبان طبیعی (NLP) اشاره کرد.
آقای صالحی به مدل یادگیری ماشین‌های هوش مصنوعی پرداخت و توضیح داد: هر مدل یادگیری هوش مصنوعی یک سری ورودی و یک سری خروجی دارد. ورودی‌ها می‌توانند شامل ویژگی‌ها و پیش‌بینی‌ها و صفت‌ها و متغیرهای پیشبینیپذیر باشند. وقتی این ورودی‌ها وارد ماشین می‌شود الگوریتم‌ها، تکنیک‌ها و مدل‌ها بر روی این ورودی‌ها اعمال می‌شوند و در مرحله خروجی طبقه‌ها، اهداف و متغیرهای مستقل حاصل می‌شوند. مثلا اگر بخواهیم برای مدل طبقه‌بندِ قایق و کامیون، ویژگی یا featureای پیدا کنیم تا به عنوان ورودی به مدل بدهیم، می‌توانیم تصور کنیم که چرخ داشتن و نداشتن یک ویژگی خوب برای طبقه‌بندی است اما پنجره داشتن و نداشتن ویژگی خوبی برای طبقه‌بندی قایق‌ها و کامیون‌ها نیست چون در هر دو مشترک است.
در بخش پایانی این ارائه آقای صالحی گفت: بحث دیگر که در کنار حقوق هوش مصنوعی مطرح می‌شود استفاده از هوش مصنوعی در دانش و پرکتیس حقوق است. بخش اول استفاده از هوش مصنوعی در پژوهش حقوقی است، دیگری در تحلیل اسناد و متون حقوقی، سوم در تحلیل پرونده‌ها و پیش‌بینی نتیجه آن‌ها و در انتها در استفاده از هوش مصنوعی مولد مانند ربات‌های گفت‌وگوی حقوقی برای مشاوره‌های ساده حقوقی.
در بخش پرسش و پاسخ به امکان‌سنجی بهره‌گیری از قوانین هوش مصنوعی در اتحادیه اروپا و آمریکا در نظام حقوقی ایران پرداخته شد.
