تغییر اقلیم فرایندی است که در درازمدت مبتنی بر تغییر در حجم گازهای گلخانه‌‌ای ایجاد شده توسط بشر، فرایندهای آب‌‌‌و‌هوایی زمین را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد.
پدیده تغییر اقلیم و گرم شدن زمین بر بسیاری از جنبههای زندگی بشر تأثیر گذاشته و دارای آثار منفی فراوان بر محیط‌‌های طبیعی و انسان‌ساخت است که نمونه‌‌های آن را به صورت افزایش و شدت پدیده‌های آب و هوایی نظیر سیل، خشکسالی و طوفان‌ها می‌‌‌توان در سطح جهان مشاهده نمود.
تغییر اقلیم در واقع به صورت یک تهدید برای امنیت غذایی، منابع آب، سلامتی و به طور ویژه امنیت ملی درآمده است و منجر به ایجاد آثار منفی در حوزه اقتصادی و اجتماعی شده است. کشور ایران چه از لحاظ تشدید تغییر اقلیم با انتشار بالای گازهای گلخانه‌‌ای و چه از لحاظ آسیب‌پذیری در برابر تغییر اقلیم در جنبههای گوناگون اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و امنیتی در سطح جهانی شناخته می‌‌شود.
در این راستا با توجه به تهدید امنیت ملی از سوی پدیده تغییر اقلیم، مصون‌‌سازی کشور از این تهدید بایستی در دستورکار قرار گیرد. پدافند غیرعامل به عنوان یک رویکرد بر محوریت مصون‌‌سازی کشورها و شهرها در برابر تهدیدات طبیعی و انسان‌ساخت در جامعه علمی مطرح است.
راهبردهای مطرح در مقابله با تهدیدات تغییر اقلیم که رویکرد پدافند غیرعامل می‌تواند مبتنی بر آنها اصول، الزامات و راهکارهایی را ارائه دهد، راهبردهای کاهش اثر و سازگاری است.
در راستای بهره‌‌گیری از راهبردهای سازگاری و کاهش اثر برای کشور ایران، یک رویکرد تلفیقی در بهره‌‌گیری هم‌‌زمان از دو راهبرد، مناسب به نظر می‌‌رسد تا بتوان مبتنی بر آن راهکارها و الزامات، پدافند غیرعامل را در جهت حفظ امنیت ملی ارائه داد.
این مطالعه در مرکز رشد و نوآوری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری دکتر رسول افسری و دکتر کاظم برهانی در سال ۱۴۰۲ انجام شده است.
